Nieuws van boswachter Henk Ruseler: september
In onze westerse maatschappij is slank zijn voor de meeste van ons nog steeds de mode. Bijzonder, want je zou beslist het tegenovergestelde denken wanneer je een willekeurige supermarkt binnenloopt en homo sapiëns als een vos in een kippenhok bezig ziet om de schappen leeg en hun winkelwagens vol te maken. We zijn het dan vast even vergeten, want vooral wanneer de zomer in aantocht is worden er toch weer kapitalen uitgegeven aan slankproducten en dieetprogramma’s.
Overal draaien de krachttoestellen op volle toeren. Spijtig dat al die fitnesscentra nog niet aan het elektriciteitsnet leveren, want je kunt hiermee vast enkele steden van stroom voorzien. En dit alles om er - luchtig gekleed - zo aantrekkelijk en fit mogelijk uit te zien!
Nu Nederland weer aan het werk moet en ik mijn blog schrijf, hebben de edelherten op De Hoge Veluwe andere beslommeringen. Het grootbrengen van hun kroost is voor de hinden een dagelijkse zorg, maar bij de herten, die wars van elke ouderlijke taak zijn, beginnen de hormonen op te spelen.
Eind juli veegden zij al het gewei en de regelmatige bezoeker moet het zijn opgevallen dat de hertenroedels, op plekken waar ze normaliter te zien waren, alsmaar kleiner werden.
De mannen zonderden zich af om ergens op een verholen plekje in het Park de zogenaamde ‘vettijd’ te vieren. Een kwestie van luieren en bunkeren dat het een lieve lust is. En zo wordt er heimelijk aan een formidabele metamorfose gewerkt. Het toch al imposante lijf wordt tientallen kilo’s zwaarder en dankzij het testosteron dat in een verhoogde dosis door de aderen stroomt, begint het hert de proporties van de bodybuilder te krijgen.
Dezer dagen kom ik ze dan weer ergens tegen en dan moet je een paar keer goed kijken om ze te herkennen. Het is één bonk spieren en bovenop hun dikke nek de massieve kop met een gewei waarvan de einden als dolken zijn gepolijst. Gelijk een Spaanse vechtstier en klaar voor de strijd.
Tijdens mijn laatste Nachtsafari over De Hoge Veluwe trok ik afgelopen weekend met mijn deelnemers over het Landgoed Hoenderloo toen een hert op ongeveer honderd meter bij ons vandaan zijn strot open trok. Het was enkel het uitproberen van zijn stem maar ik kan u verzekeren, Marco Bakker was er niets bij en mijn groep stond als genageld aan de grond. Deze bronstroep, die wij profs burlen noemen, is de opmaat voor wat er deze maand staat te gebeuren.
Gedurende dit oerspektakel staat het hele Nationale Park op zijn kop. Met blinde passie dalven de herten door het revier en vooral in de ochtend en avond is het burlen over grote afstand te horen. De strijd om de vrouwen is begonnen.
Vrouwen die ook tijdens deze periode gewoon de regie behouden. Zij blijven zichtbaar laconiek onder al dit machogedrag. Zij bepalen de koers voor het roedel en het hert volgt.
Welke van deze krachtpatsers uiteindelijk bij een roedel loopt en de kans krijgt om zijn genen door te geven, is niet afhankelijk van de grootte van of het aantal zijtakken aan het gewei. Nee, het gaat om mentaal overwicht, kracht en tactiek. En loop je na de overwinning op een rivaal dan als heer en meester rond je harem, dan wil dit geenszins zeggen dat je de gunst van alle hinden hebt. Meer dan eens heb ik kordate dames een bronstroedel zien verlaten om elders een betere casanova of misschien wel haar echte liefde te ontmoeten.
De bronst van de edelherten is en blijft een interessant gebeuren en één van de hoogtepunten op De Hoge Veluwe die u niet wilt missen. Bij de verschillende wildobservatieplaatsen zijn er prima kansen om hier iets van te zien en horen.
Maar let wel, nu is een laagje spek of wat minder luchtige kleding aan te bevelen, want de bronstactiviteit bij edelherten is het hevigst op koude septemberavonden.
foto's: Robbert Maas
Deze blog verschijnt in de nieuwsbrief van september 2019