Koningswegen over De Hoge Veluwe
Wie vanuit het zuiden Het Nationale Park De Hoge Veluwe bezoekt, rijdt over een provinciale weg (N311) met de naam Koningsweg. Deze naam verwijst naar een oude verbinding vanuit Hof te Dieren, via De Ginkel richting een jachthuis in Ede.
In werkelijkheid loopt het historisch tracé iets noordelijker dan de provinciale weg, door het Park. En, dit is niet de enige ‘koningsweg’ die door het Park loopt. Dat blijkt uit onderzoek door Peter Bijster en is te lezen in zijn Masterscriptie Landschapsgeschiedenis: Snelwegen voor de Koning.
Passie voor de jacht
Koningswegen zijn als lange rechte wegen over de Veluwe aangelegd tussen 1675 en 1702 ten behoeve van (Koning-)Stadhouder Willem III. Willem III (1650-1702) had een passie voor de jacht. Na zijn kroning tot koning van Engeland kwam hij in het voor- en najaar naar Het Loo om op jacht te gaan op de Veluwe. Zo’n jacht duurde meestal één of meerdere dagen en speelde zich af over de hele Veluwe. Voor pauzes en overnachting maakte het jachtgezelschap gebruik van verspreid liggende jachthuizen en andere pleisterplaatsen.
Fabel versus realiteit
Het beeld van grote jachtstoeten met koetsen met gasten die zich over de rechte koningswegen snellen, verwijst Peter Bijster in zijn scriptie naar “het rijk der fabelen”. Willem III verplaatste zich voornamelijk met een klein jachtgezelschap van vertrouwelingen te paard. Peter schrijft: “Tijdens zijn geliefde parforce jachten bestreek hij de gehele Veluwe, dwars door bos en heide, waarbij het er ruig aan toe ging: ruiters sloegen over de kop en kwamen in weer en wind terug met één hert”.
Rechte lijnen over de Veluwe
De jachtkastelen Het Loo en Hof te Dieren vormden het uitgangspunt voor de meerdaagse jacht. De koningswegen waren bedoeld om jachthuizen en pleisterplaatsen in rechte lijnen met elkaar te verbinden. Willem III ging graag op jacht in de bossen ten noorden van kasteel Doorwerth, ook als er vanaf Het Loo werd gestart. Om de afstand van 31 kilometer (hemelsbreed) tussen deze twee plaatsen te overbruggen, werd een rechte verbinding aangelegd. Dit is de langste koningsweg en loopt dwars over de Veluwe.
Tracé herkenbaar in het Park
Net als de koningsweg tussen Dieren – Ginkel loopt ook deze koningsweg door het Park. Doordat hier het landschap de afgelopen eeuwen nauwelijks is aangetast, is dit tracé nog terug te vinden in het veld. Het deel van deze koningsweg over het Deelense Veld staat op de Parkplattegrond. Onder natte omstandigheden is dit echter moeilijk (of niet) begaanbaar.
Lezing over Koningswegen op 2 februari 2020 (let op: deze lezing heeft reeds plaatsgevonden)
Wilt u meer weten over koningswegen? Zondag 2 februari geeft Peter Bijster een lezing in het Park.
